1957 жылдың сәуірінде «Қазгеофизтрест» құрамында Оңтүстік Қазақстан геофизикалық экспедициясы (ОҚГЭ) құрылды.

Karpeev Ivan Pavlovich
Карпеев Иван Павлович

    Карпеев Иван Павлович – Оңтүстік Қазақстан геофизикалық экспедициясының бастығы 05.08.1957 жылдан 06.07.1979 жылға дейін (қайтыс болған күні).

    1919 жылы 22 қыркүйекте Чебоксары қаласында дүниеге келген. 1941 жылы Қазан университетінің физика-математика факультетін геофизик мамандығы бойынша бітірген. 1941-1946 жылдары Владивостокта кеме метеостанцияларының инспекторы, оқытушы, кейін гидрометеорологиялық техникум директорының орынбасары қызметтерін атқарды. 1946-1950 жылдары – Орта Азия геофизикалық тресінің Орталық Қазақстан аэромагниттік геофизикалық экспедициясының инженері, далалық партия бастығы, кен орнының бастығы болды.

 

1950-1957 жылдары – Атасу кен орны геофизикалық экспедициясының техникалық директоры, Өзбекстан дала геофизикалық экспедициясының бас инженері, сол тресттің Тұрлан кен орны геофизикалық экспедициясының техникалық жетекшісі болды.

1958 жылы осы далалық жұмыстарда беске жуық партия жұмыс істеді.

polevaya partiya
Далалық партия лагері.

1958-1959 жылдары ВЭЗ электр барлау жұмыстары қыста да жүргізілді.

1959 жылдың аяғында Азаматтық қорғаныс министрлігі экспедиция аумағына жақын жерде соғыс жағдайында КСРО Геология министрлігінің резервтік базасы үшін ғимараттар мен құрылыстар кешенін салу туралы шешім қабылдап, 1965 жылға дейін салынды.

ЮКГЭ – АГФЭ
ОҚГЭ – АГФЭ – «Экспедиция» әкімшілік-өндірістік ғимараты.

1972 жыл, 9 маусым Оңтүстік Қазақстан геофизикалық экспедициясы Қазақстан аэрогеологиялық-геофизикалық экспедициясы болып өзгертілді.

1973 жылдан бастап ОҚГЭ Қазақстан аэрогеологиялық-геофизикалық экспедициясына (ҚАГГЭ) ауысқаннан кейін экспедиция бөлімшелері Қазақстанның бүкіл аумағында, оның ішінде мұнай-газға перспективті облыстарда дала жұмыстарын жүргізді. Кешенді аэромагниттік-гамма-спектрометриялық зерттеулерді жүргізу үшін екі авиапарк (Қаратау және Тасқоры), негізінен мұнай-газ перспективалы аудандарында жоғары дәлдіктегі аэромагниттік барлаулар жүргізу үшін Батыс Қазақстандық аэромагниттік партия және әуедегі электр-барлау партиясы құрылды.

1973-1974 жж. АМФ-21 феррозонды аэромагнетометр мен АСГ-48 спектрометрлер195 және 195-ге дейін барлаулардан тұратын АСГ-48 әуе геофизикалық станциясымен 1973-1974 жылдары біріктірілген әуедегі алғашқы геофизикалық зерттеулер – аэромагниттік және гамма-спектрометрлік зерттеулер жүргізілді. ҚазВИРГ-да жасалған ASG-71 спектрометрімен және жоғары дәлдіктегі ЯМП-3 ядролық магнитометрімен жабдықталған анағұрлым заманауи АГС-71 СМ станциясымен жүзеге асырылады.

Жоғары дәлдіктегі аэромагниттік түсірулер КАМ-28 кванттық аэромагнитометрлері мен М-214, М-305 қашықтағы гондолада фотобайланыстыру протондық магнитометрлері арқылы, ал 1965 жылдан бастап маршруттардың радиогеодезиялық байланыстыру арқылы жүргізілді. Жалпы алғанда, Аэрогеофизикалық экспедиция жұмыс істеген уақыт ішінде жоғары дәлдіктегі аэромагниттік және кешенді аэромагнитогаммаспектрометриялық түсірілімдер шамамен миллион шаршы шақырымды, яғни Қазақстан аумағының жартысына жуығын қамтыды.

an
Дала аэродромындағы Ан-2 түсірілім ұшағы

Түсірілім негізінен Ан-2 ұшағында 175 км/сағ жылдамдықпен жүргізілді. Қаратау мен Алатау тауларындағы ойлы-қырлы жерлерде Ми-4 және Ми-8 тікұшақтары тасымалдаушы ретінде пайдаланылды. Ұшу қауіпсіздігі талаптарына сәйкес Каспий теңізін түсіру қос қозғалтқышты Ил-14 ұшағында 100 м дейінгі биіктікте жүргізілді. Бір онжылдықта (жетпісінші-сексенінші) орын алған түсірілім жабдығын жетілдіру магнит өрісінің кернеулігін ± 25-50 Гт-тан 0,1-0,5 нТ-ға дейін өлшеудің дәлдігін арттыруға қол жеткізуге мүмкіндік берді.

Гравиметрическая съемка с использованием вертолета
Тікұшақпен гравиметриялық түсірілім
Ashimov R U
Әшімов Рахым Уртайұлы

     Әшімов Рахым Уртайұлы – 1979 жылдың 01 шілдесінен Аэрогеологиялық-геофизикалық экспедицияның бастығы болып тағайындалды.

1938 жылы 1 қыркүйекте Жамбыл облысы Шу ауданында туған. 1962 жылы Қазақ политехникалық институтын тау-кен геофизигі мамандығы бойынша бітірген. 1962 жылдан 1971 жылдың сәуіріне дейін Гурьев геофизикалық экспедициясының далалық сейсмикалық партияларында оператор, геофизик, аға геофизик, партия бастығы және өндірістік-техникалық бөлімнің бастығы қызметтерін атқарды. 1971-1979 жылдары Іле геофизикалық экспедициясында далалық партия бастығы, өндірістік бөлімнің бастығы қызметтерін атқарды. 1978 жылы бас геофизик болып тағайындалды.

1980 жылы компьютерлік орталық пайдалануға берілді, ол экспедиция кезіндегі геофизикалық зерттеулердің барлық түрінің бастапқы далалық мәліметтерін өңдеу процесін түбегейлі өзгертті.

1982 жылы 4 мамырда Қазақстан аэрогеологиялық-геофизикалық экспедициясы Аэрогеологиялық-геофизикалық экспедициясы болып өзгертілді.

Chebotok K I
Чеботок Константин Иванович

     Чеботок Константин Иванович – 1982-1983 жж. Аэрогеологиялық-геофизикалық экспедиция бастығы.

   1937 жылы 17 маусымда дүниеге келген. Қазақ тау-кен металлургия институтын тау-кен инженер-геофизигі мамандығы бойынша бітірген. Еңбек жолын 1959 жылы Іле геофизикалық экспедициясының әуе барлау отрядының инженер-геофизигі болып бастады. 1963 жылдан – аға геофизик, бас инженер, далалық партия бастығы болды.

 

 

 

 

Sapozhnikov A I
Сапожников Анатолий Иванович

       Анатолий Иванович Сапожников 1983 жылы аэрогеофизикалық экспедиция басшысы болып тағайындалды.

Қазақ политехникалық институтының геологиялық барлау факультетін «Пайдалы қазбаларды барлау мен барлаудың геофизикалық әдістері» мамандығы бойынша бітірген. Институтты бітіргеннен кейін Іле геофизикалық экспедициясының далалық партиясына қабылданып, инженер, аға, бас  инженер, гравиметриялық партияның бастығы қызметтерін атқарды.

 

 

 

1990 жылдардың басынан Қазақстан Республикасы үшін әуе геофизикалық деректер банкін құру жұмыстары басталды.

1992 жылдан бастап барлық геофизикалық ақпарат дербес компьютерлерде цифрлық түрде өңделеді. АГГФЭ мамандары дербес компьютерлерді меңгере бастады.

1994 жылы 6 шілдеде Аэрогеологиялық-геофизикалық экспедиция «Аэрогеофизика» АҚ болып қайта құрылды.

1995 жылдың аяғында Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен «Геотекс» АҚ құрылып, оған Мемлекеттік геофизикалық холдинг компанияларының құрамына кіретін Қазақстанның барлық дерлік экспедициялары берілді.

1996 жылы 16 сәуірде «Аэрогеофизика» АҚ «Геотекс» АҚ құрамына геологиялық-геофизикалық жұмыстар бөлімі (ГГЖБ) болып кірді.

Shagirov.B.B
Шагиров Бисенбай Болатұлы

    Шагиров Бисенбай Болатұлы – 1996 жылдан «Аэрогофизика» АҚ директоры

1949 жылы 20 наурызда дүниеге келген. 1973 жылы Саратов мемлекеттік университетінің геология факультетін «Пайдалы қазбаларды іздеу мен барлаудың геофизикалық әдістері» мамандығы бойынша бітірген. Еңбек жолын әуе геологиялық-геофизикалық экспедициясында бастады, далалық партияның қатардағы инженер-геофизигінен «Аэрогеофизика» АҚ директорына дейін өтті.

1997 жылы 25 тамызда ГГЖБ «Геотекс» АҚ құрамынан шығып, ГҒЖБ (геологиялық және ғылыми жұмыстар бөлімі (ҚазВИРГ)) құрамына еніп, АҚ бейсейсмикалық жұмыстардың басым бөлігін шоғырландыратын «Геокен» ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС болып қайта құрылды.

1998 жылдан бері Бисенбай Болатұлы «Геокен» ҒӨО» ЖШС Бас директоры, Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының (ҚР ҰҒА) академигі, облыстық мәслихаттың бірнеше шақырылымдарының депутаты, Еуропалық геоғалымдар мен инженерлер қауымдастығының мүшесі. (EAGE). «Жер қойнауын барлау ісінің үздігі» және «Қазақстан Республикасы жер қойнауы құрметті барлаушысы» атақтарымен марапатталды.

Шагиров Бисенбай Болатұлы жетекшілігімен «Геокен» ҒӨО» 90-жылдардың соңындағы экономикалық дағдарыстың қиын жылдарынан аман өтіп қана қоймай, кейіннен өз саласының көшбасшыларының біріне айналды.

1998-2003 жылдар аралығында АСОМ/АГС жүйесінің негізгі модульдерін жаңғырту жұмыстары жүргізілді. Әуе геофизикалық деректерін өңдеуге арналған жаңа бағдарламалар кешені әзірленді. Тәжірибелік-әдістемелік партия далалық және кеңсе жұмыстарын жүргізу, геофизикалық зерттеулердің мәліметтерін талдау әдістерін жетілдіру, Қазақстан Республикасының әртүрлі аймақтарында бұрын жүргізілген геофизикалық зерттеулердің нәтижелерін қорытындылау, жеке құрылымдық-формациялық аудандар бойынша құрылымдық-тектоникалық карталар құру, геологиялық және геофизикалық зерттеулер мәліметтері негізінде геологиялық құрылымды модельдеу бойынша жұмыстарды орындады.

Аэроғарыштық геологиялық партия ұжымы қашықтықтан түсірулердің (ғарыштық, аэрофото және радиолокациялық) материалдарын ашу әдістерін жетілдіру, жекелеген учаскелер, облыстар және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында карталардың аэроғарыштық фотоқұрылымдық карталарын құрастыру бойынша тақырыптық жұмыс жүргізді. Фотограмметриялық участке гравиметриялық түсірілімдерге жоспарлы және биіктік тіректерін дайындау тобынан, масштабты фотосхемалар мен фотопландарды құрастыру тобынан және фотозертханадан тұрды. Аэрофотосуреттерді интерпретациялауды автоматтандыру бөлімі рельефтің геологиялық ақпарат мазмұнын зерттеумен, аэрофотосуреттерді интерпретациялау процесін автоматтандырумен айналысты.

Аэроғарыштық геологиялық партия ұжымы қашықтықтан түсірулердің (ғарыштық, аэрофото және радиолокациялық) материалдарын ашу әдістерін жетілдіру, жекелеген учаскелер, облыстар және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында карталардың аэроғарыштық фотоқұрылымдық карталарын құрастыру бойынша тақырыптық жұмыс жүргізді. Фотограмметриялық участке гравиметриялық түсірілімдерге жоспарлы және биіктік тіректерін дайындау тобынан, масштабты фотосхемалар мен фотопландарды құрастыру тобынан және фотозертханадан тұрды. Аэрофотосуреттерді интерпретациялауды автоматтандыру бөлімі рельефтің геологиялық ақпарат мазмұнын зерттеумен, аэрофотосуреттерді интерпретациялау процесін автоматтандырумен айналысты.

 

«ГЕОКЕН» ҒӨО жаңа жыл кеші (2008).

2011 жылы «ГЕОКЕН» ҒӨО Каспий теңізінің қазақстандық секторының акваториясында теңіздегі гравитацияны зерттеуді сәтті аяқтады. Жалпы зерттеу алаңы 115 000 шаршы метрді құрады, орындалған гравимагниттік өлшемдердің көлемі 40 000 км-ден асты.

Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде «ГЕОКЕН» ҒӨО әртүрлі типтегі гравиметриялық жүйелермен теңіз гравибарлау зерттеулерінде өзінің практикалық тәжірибесін айтарлықтай кеңейтті және ашық теңіз акваториясында, сондай-ақ қиын жағдайдағы транзиттік аймақта да гравимагниттік барлау түсірулер жүргізу технологиясының иесі бола алды.

Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде «ГЕОКЕН» ҒӨО әртүрлі типтегі гравиметриялық жүйелермен теңіз гравибарлау зерттеулерінде өзінің практикалық тәжірибесін айтарлықтай кеңейтті және ашық теңіз акваториясында, сондай-ақ қиын жағдайдағы транзиттік аймақта да гравимагниттік барлау түсірулер жүргізу технологиясының иесі бола алды.

Группа создания банка аэромагнитных данных, слева направо: 1 ряд – Пак И.К., Шагирова Н.В., 2 ряд – Степанова Л.И., Омарова Р.Ш., Ленцова Г.В., Клитина Л.И., Архипова Л.А., Кирсанова С.С., Пронина Н.С., Кабергенова Г.Г.

Аэромагниттік деректер банкін құру тобы.

Ұйым құрылған 20 жыл ішінде Теңіз-Құлсары, Қазақстан-Қытай мұнай құбырлары, «Орталық Азия – Орталық» газ құбыры, ЛЭП-500 Шу-Шығанақ электр беру желісі, Астана және Орал қалалары әуежайлары және  Баутино теңіз портының топографиялық-геодезиялық қамтамасыз ету және инженерлік іздестіру жұмыстарын жүргізді, Арал ауданында, Каспий теңізінің жағалау аймақтары мен акваториясында гравиметриялық зерттеулер, бірқатар мұнай және газ кен орындары аудандарда гравиметриялық және магниттік түсірілімдер, Каспий теңізінің қазақстандық секторында батиметриялық зерттеулерді және т.б. жұмыстарды орындады.

Жыл сайын «ГЕОКЕН» ҒӨО компаниясы Қазақстан Республикасының аумағында және көршілес елдерде көптеген нысандарда жұмыс істейді.

Бүгінде «ГЕОКЕН» ҒӨО – жұмысты навигациялық қамтамасыз ету, гидролокация,  бір сәулелі және көп сәулелі теңіз түбін эхозондылау, теңіз деңгейін үздіксіз бақылауға арналған автоматтандырылған посттар, спаркер, бумер сейсмоакустикалық жүйелері, қиындының төменгі бөлігін зерттеуге арналған профилографтар, кванттық және протонды теңіз магнитометрлері, бүйірлік сканерлеу гидролакторлары, құбыр-кабельді іздеудеулері, ұшқышсыз қашықтан басқару аппараттары, заманауи ұшақтар мен көліктер және басқа да зерттеулерге қажетті көптеген озық технологиялары бар Қазақстандағы жалғыз отандық компания.

Кәсіпорынның жоғары білікті кадрлары бар, жұмыс тәжірибесі мол (20-30 жылдан астам) қызметкерлермен қатар, еліміздің және шетелдің жетекші ғылыми-техникалық университеттерінен жас мамандар тәжірибеге тартылады, кейіннен табысты жұмысқа орналасады.

Қазіргі уақытта «ГЕОКЕН» ҒӨО заманауи аппараттық құралдардың қажетті жиынтығына, геодеректерді өңдеуге және интерпретациялауға арналған соңғы бағдарламаларға және компьютерлік техниканың жеткілікті паркіне ие. Қолданыстағы материалдық база геология, геофизика, геодезия, гидрография, инженерлік іздестіру салаларындағы, сондай-ақ басқа да бірқатар салалардағы кең ауқымды жұмыстарды заманауи технологиялық деңгейде және жоғары сапада жүргізуге мүмкіндік береді.